Saturday, January 5, 2019

Η Εύα Στάμου είναι πεζογράφος και Δρ Ψυχολογίας. 

Ως Δρ Ψυχολογίας, δίδαξε Ψυχιατρική Ηθική στο University of Manchester. Έχει, μεταξύ άλλων, εργαστεί στην Πρότυπη Ψυχιατρική Κλινική του York, καθώς και για το Βρετανικό Υπουργείο Εσωτερικών, προσφέροντας ψυχοθεραπευτική στήριξη σε πληρώματα διάσωσης προσφύγων στα νησιά του Ανατολικού Αγαίου.
*

Ως πεζογράφος, η Εύα Στάμου έχει συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ βιβλίου -- λογοτεχνικά κείμενά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, αραβικά, δανικά, και λιθουανικά. Κύρια έργα της:

Τα κορίτσια που γελούν  Αρμός, 2018
Η εκδρομή  Αρμός, 2016
Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας Gutenberg, 2014
Ageing and Female Identity in Midlife London: Scholars’ Press, 2013
Εθισμός Μελάνι, 2011
Μεσημβρινές συνευρέσεις Μελάνι, 2009, υποψ. Βραβείου Διαβάζω.
Ντεκαφεϊνέ Οδός Πανός, 2005 
Ελιγμοί Οδός Πανός, 2004. 

Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί στα έντυπα Αυγή, Βήμα, Έθνος, Ελευθεροτυπία, Νέα Ευθύνη, (δε)κατά, το κοράλλι, Οδός Πανός, κ.α. 


*

Έγραψαν για τα βιβλία της

Ιστορίες σφιχτής πλοκής, με καλοδουλεμένες αφηγηματικές τεχνικές, με σύντομες, κοφτές σα μαχαίρι προτάσεις και φράσεις που δίνουν ένα δυναμικό ρυθμό, με εναλλαγές πλάγιου και άμεσου λόγου που δεν αφήνουν κενά και που δείχνουν τη μαστοριά της συγγραφέως. Ως πεζογράφος και χαρισματική είναι και επιπλέον διαθέτει κάτι που δεν το βρίσκουμε εύκολα σε νεότερους συγγραφείς: εντυπωσιακό υπόβαθρο στοχασμού. AΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ 

Διαβάζω και απολαμβάνω τα βιβλία της Εύας Στάμου, από τότε που έπιασα για πρώτη φορά στα χέρια μου τις Μεσημβρινές συνευρέσεις, που παρ’ ότι έχουν περάσει από τότε εννιά ολόκληρα χρόνια και έχουν μεσολαβήσει εκατοντάδες αναγνώσεις, ακόμη μένουν χαραγμένα στη μνήμη μου. Καθώς η βιβλιοθήκη –ή μάλλον οι βιβλιοθήκες μου– έχουν ξεχειλίσει, αναγκάζομαι κάθε τόσο να προβώ σε εκκαθαρίσεις.  Όμως υπάρχουν κι εκείνα τα βιβλία που είναι αδύνατον να τα αφήσω να φύγουν από κοντά μου. Ένα τέτοιο βιβλίο ήταν οι Μεσημβρινές συνευρέσεις, ένα τέτοιο βιβλίο είναι και Τα κορίτσια που γελούν. Το κάθε ένα διήγημα είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, εξαιρετική γραφή, σε αυτό το βιβλίο που θεωρώ από τα καλύτερά της. ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ

Ο αναγνώστης της Στάμου θα βρεθεί μπροστά σε χαμηλόφωνες περιγραφές καταστάσεων αλλά με εσωτερική ένταση. Κι αυτό είναι το βασικό πλεονέκτημα στο ύφος της. Οι ιστορίες της Στάμου υπαινίσσονται πολύ περισσότερα από όσα αφηγούνται. Η διείσδυση στην ψυχολογία των ηρώων γίνεται με λεπτές ψυχολογικές παρατηρήσεις οι οποίες σχολιάζουν προσθέτουν στοιχεία στους χαρακτήρες της, δημιουργούν ατμόσφαιρα. Έτσι μπορεί να κρατάει την αγωνία του αναγνώστη ως το τέλος, φτάνοντάς τον με μαστοριά στο σημείο αιχμής, όπου απαιτείται να κορυφωθεί ένα διήγημα... Όλα τα δευτερεύοντα στοιχεία μπαίνουν για να χτιστεί ο χαρακτήρας, να αποδοθεί δραστικά και ανάγλυφα η ψυχολογία των ηρώων και των ηρωίδων· ο οποίος χαρακτήρας εγχαράσσεται στον νου του αναγνώστη, μένει. Για πολύ καιρό θυμάσαι μια γυναικεία φιγούρα, ή μια ατμόσφαιρα, ή μια ιδιαιτερότητα στη σχέση – και, βέβαια, το αίσθημα που προκάλεσε όλο αυτό, το αποτύπωμα που άφησε μέσα σου ως αναγνώστη. ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ

Η Στάμου γράφει σα να κατοικεί στο εσωτερικό του θέματος και όταν βγαίνει έξω αρχίζει η δική της δουλειά. Έτσι, οι ήρωές της γίνονται φύλλο και φτερό. Κάθε λεπτομέρεια κρύβει και αποκαλύπτει συνάμα μια σημαντική πτυχή στον λαβύρινθο των σχέσεων, ένα «σωματικό» μυθιστόρημα, το οποίο μας διηγείται τις σύγχρονες σχέσεις στην πολυπλοκότητά τους, στις ιδιομορφίες τους, στις άπειρες εκδοχές τους... Χαρακτηριστικό της αφηγηματικής ευστροφίας της είναι ότι οι ήρωές της κτίζονται όπως μια γνωριμία. Όλα έρχονται με την ώρα τους και τη σωστή στιγμή, έτσι ώστε η αλήθεια τους να μην είναι προσποιητή, ούτε φορεμένη από τα πάνω, αλλά να έρχεται ως συνέπεια μιας πραγματικότητας που υπάρχει. Έτσι, κάθε διήγημα γίνεται αντιληπτό ως ένα επεισόδιο ζωής που προστέθηκε στις εμπειρίες μας ως γεγονός. ΞΕΝΟΦΩΝ ΜΠΡΟΥΝΤΖΑΚΗΣ

Με τρόπο κρυστάλλινο, υποδόριο, που μιλά με νεύματα, ψίθυρους και σιωπές. Η Στάμου μέσα από διαφορετικές ερωτικές συναντήσεις φωτίζει κάθε μας αυτοκαταστροφική επαναληπτικότητα, ακτινογραφεί κάθε κρυφή πληγή. Με ό,τι έχουμε γράφουμε κι ερωτευόμαστε με ό,τι είμαστε. Σαν συγγραφέας, η Εύα Στάμου έχει κάνει θαύματα. ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ

Η Στάμου παρατηρεί διεισδυτικά τις ηρωίδες της και φέρνει στην επιφάνεια τυραννικές αγωνίες μέσα από τις συγκρούσεις που αναφύονται στο ερωτικό πεδίο. Μέσα από την προσήλωση στο πάσχον σώμα ανιχνεύει μείζονες τρόμους της ψυχής. Ο φόβος αντιμάχεται τη διακαή επιθυμία ελευθερίας, η φιλαρέσκεια αποσιωπά και την ίδια στιγμή αναζωπυρώνει τις ανεπάρκειες, ενώ ο ψυχαναγκασμός αποτρέπει τα λυτρωτικά ξεσπάσματα. ΛΙΝΑ ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ

Η ακρίβεια της γλώσσας, ως γνωστόν, υπονοεί προϋπάρχουσα νοηματική διαύγεια, πράγμα που δείχνει τη βαθιά γνώση της συγγραφέως και τη δυνατότητά της να καταγράφει τα πράγματα ως έχουν, με τις απαραίτητες μόνο λέξεις, χωρίς να παρεκλίνει σε άσκοπους δρόμους. Η γλώσσα της είναι άψογη: πυκνή, οργανωμένη, κοσμημένη με αυθεντική ειλικρίνεια και ζωντανό παλμό, κουρντισμένη σε χαμηλούς τόνους. ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ

Σπανίως συναντάμε σε βιβλία τέτοια άρτια γλώσσα και θέματα τόσο μεστά της σύγχρονης ζωής. Οι διάλογοι είναι σύντομοι και όχι επιπόλαια εκτενείς και τα πρόσωπα πρότυπα. Συνοπτικώς, η τέχνη της εμπλουτίζεται: με αναδρομές, άψογη τοπογραφία, θαυμάσια ψυχολογική ανάλυση των προσώπων, κάτι που σπάνια συναντούμε στη λογοτεχνία μας – κι εδώ που τα λέμε σε αυτή την εκδοχή βασίζεται και η σπουδαία ποιότητα των βιβλίων της Εύας Στάμου -, η άρτια γλώσσα και ευρηματική τεχνική της και η επιμελημένη καταγραφή του κοινού βίου των σύγχρονων ανθρώπων, και όλ’ αυτά με ήρωες τόσο πραγματικούς, αλλά συγχρόνως μαραμένους, διχασμένους ερωτικά και με εσπευσμένες αποφάσεις να σώσουν μια ήδη διαλυμένη σχέση, για να μην αντιμετωπίσουν τη μοναξιά-καταδίκη. Η εξαιρετική κινηματογραφική της γραφή – μακάρι να δώσει την ευκαιρία για να χρησιμοποιηθούν τα βιβλία της στην 7η Τέχνη.  ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΕΝΔΡΙΝΟΣ


Αν ξύσουμε την επιφάνεια μιας αφήγησης που κυλά γρήγορα και πειστικά εστιάζοντας στις πράξεις και όχι στην ερμηνεία τους, θα διαπιστώσουμε το αρχετυπικό της υπόστρωμα γύρω από τα θέματα του φόνου, της εκδίκησης, του ενοχικού έρωτα, της ύβρεως και της τιμωρίας, χωρίς όμως οι τραγικές διαστάσεις να φτάνουν στην ακραία τους έκφραση. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το διακριτό χαρακτηριστικό της γραφής της Εύας Στάμου. Έχει, εξάλλου, μεγάλο ενδιαφέρον ο τρόπος που πραγματώνεται μέσα από τα αφηγήματα γενικότερα η «περιπέτεια» και η «αναγνώριση» των ηρωίδων, με την αριστοτελική διάσταση των εννοιών, ως δηλαδή μεταστροφή από την ευτυχία στη δυστυχία και ως πορεία από την άγνοια στη γνώση. Η Εύα Στάμου εναλλάσσοντας μέσα από τα αφηγήματά της, πρόσωπα, ρόλους και δρώμενα με τα είδωλά τους, αναδεικνύει το βαθύτερο υπόστρωμα του ενοχικού τους μητρώου ως κληροδοτημένο από την εποχή του μύθου, ενώ ταυτοχρόνως υπερασπίζεται την εντοπία της ματαίωσης στη θέση μιας ου-τοπίας του πραγματοποιημένου ονείρου. Και κατορθώνει, χωρίς να δικαιώνει τις ηρωίδες της, να τις αθωώνει μέσα από την παραδοχή των αδυναμιών τους αλλά και την προβολή τους ως εσαεί αδυναμίες του ανθρώπου.  ΑΝΝΑ ΑΦΕΝΤΟΥΛΙΔΟΥ


estamou@yahoo.co.uk

No comments: